Đủ kiểu “xù” giao cà phê xuất khẩu”

Vậy là quá rõ lý do “xù” giao hàng cà phê của các nhà xuất khẩu cà phê của ta. Không còn gì tỏ tường hơn khi ý kiến của ông Đoàn Triệu Nhạn, nguyên Chủ tịch Hiệp Hội Cà phê Ca cao Việt Nam, một chuyên gia của ngành cà phê Việt Nam, nói rằng “xù” chẳng phải do yếu tố cung – cầu mà do, theo lời bài báo, các vấn đề xuất phát từ ngân hàng – tài chính: các nhà xuất khẩu không tiếp cận được nguồn vốn để mua hàng giao và phải sống trong bão lũ với đầu cơ tài chính lũng đoạn.

Từ mươi năm nay, ta hay dùng nhóm từ “sống chung với lũ”. Thế nhưng, hiểu hết được ý nghĩa của mấy chữ này không phải đơn giản: để sống với nó, anh phải đề phòng rủi ro, phải làm nhà nổi, phải có áo phao, phải biết dự trữ lương thực, chứ không chỉ biết bơi.

Vậy mà, đôi khi gặp bão dữ cuốn phăng hết mọi thứ nữa là. Kinh doanh cà phê từ nhiều năm nay đã “sống chung với lũ” nhưng đến đây xem ra có cơ hồ mất mạng. Hệ lụy xù hàng đến đây đã thành giọt nước tràn ly: không chỉ mình thiệt hại nặng, mà bạn hàng mình cũng sống dở chết dở theo mình. Chính vì vậy người ta mới lên tiếng. Chưa nói đến ai đúng ai sai, chỉ nói đến hiện tượng, người đọc bài báo này hiểu ngay được rằng trong kinh doanh xuất khẩu cà phê từ mấy năm nay có nhiều vấn đề. Và vấn đề ấy nay đã lộ ra một phần: chúng ta đánh đu với rủi ro quá “bạo”, hệ thống kinh doanh, mua bán có những trục trặc, bất cập ngay trong tự thân của nó.

Rõ ràng, bất luận là ai, khi muốn đánh đu với rủi ro với thị trường kỳ hạn hàng hóa, cũng đều phải ra đi trong “tang tóc”, không chỉ những công ty nhỏ trong nước mà còn có nhiều tên tuổi trên thương trường. Từ trên dưới chục năm nay, ta không còn thấy tên những cây đa cây đề ấy nữa.

Hệ thống, chuỗi cung ứng cà phê chúng ta đang yêu cầu thay đổi, nếu không sẽ “mất mạng”. Phải nói rằng các thông tin “râu ria” nay chẳng có ý nghĩa gì nữa như sản lượng 1,2 triệu tấn nhưng nhiều năm anh dũng nói chỉ 800.000 tấn; quyết tâm thực hiện tạm trữ nhưng hành động “bõ bèn”.

Giá cả, tính chuyên nghiệp, sự trường tồn của công ty và uy tín công ty, của ngành nay không còn nằm ở đó. Nó đang nằm ở nơi khác: nổ lực của Vicofa và các thành viên trong việc dám đổi mới cách kinh doanh không, dám loại bỏ đầu cơ và rủi ro do đầu cơ mang lại. Vì, “thà cắt một ngón tay bị hoại tử, còn hơn là tiếc nó, ngại cắt, sau này sẽ phải tháo khớp cả cánh tay”.

Dám hay không dám đều do Vicofa và các thành viên của mình quyết định. Chẳng ai thay được. Với những ai tham gia kinh doanh cà phê, không thể tính đường kinh doanh theo cách “ăn xổi ở thì”, “chụp giựt” được nữa.

Vì với bình quân sản lượng trên 1,2 triệu tấn từ mấy năm nay, sản lượng hàng năm như thế này có thể còn kéo dài đến hàng chục năm sau, tạo công ăn việc làm, các dịch vụ vệ tinh chung quanh cho hàng triệu người, tại các tỉnh sản xuất và các thành phố có kho cảng và kho bãi, thì trách nhiệm của Vicofa và các thành viên để giải quyết những tranh chấp hiện nay không còn đơn giản, và chính họ phải cứu nguy “thương hiệu” của mình vì đang bị thương tổn trầm trọng.