30/12/2019 Thử dự báo giá cà phê 2020

Dự báo thị trường cà phê 2020

Công tác dự báo không phải là chuyện dễ làm. Với cà phê, công việc này càng khó vì mặt hàng này rất nhạy cảm với thời tiết nhất là trong thời kỳ thời tiết cực đoan. Mặt khác, cà phê đang được trồng rải rác tại các quốc gia trong và cận vùng nhiệt đới nên cà phê được thu hoạch quanh năm. Ngoài ra, do thị trường cà phê – từ các sàn phái sinh đến các thị trường xuất khẩu từng nước, hầu hết đều dựa trên đồng Usd – nên càng nhạy cảm với các biến động của các yếu tố kinh tế vĩ mô thế giới và thị trường tài chính toàn cầu.

Tuy nhiên, dựa trên các động thái của thị trường cà phê 2019 với các mối quan hệ phức tạp của nó, chúng ta có thể thấy rằng:

Từ góc độ cung-cầu

-Về cung-cầu, thị trường đang tạm thời cân đối do Brazil đi vào chu kỳ mất mùa arabica. USDA cho rằng năm kinh doanh 2020, sản lượng cà phê thế giới đạt 169,3 triệu so với nhu cầu 166,4 triệu bao. Tổ chức Cà phê Thế giới nói thiếu 0,5 triệu bao ⁽⁵⁾. Tuy nhiên, thị trường vẫn còn tin sản lượng cà phê robusta tăng nhiều do 3 nước Việt Nam, Brazil và Indonesia đều được mùa robusta. Xuất khẩu toàn cầu ước đạt 115,4 triệu bao, giảm 4,7 triệu bao chủ yếu từ arabica của Brazil và Honduras. Dù vậy, bức tranh chung “xem ra có vẻ cân đối” này sẽ thay đổi nhanh chóng khi Brazil thu hoạch robusta vào tháng 04-05/20 và arabica từ tháng 07/20 trở đi. Thị trường đang tin Brazil năm tới được mùa lớn kỷ lục.

Từ góc độ vị thế kinh doanh

-Các quỹ đầu tư đang chuyển mình, nhất là trên sàn arabica khi nghe Brazil mất mùa từ cuối năm nay đến đầu năm sau. Họ đã quay nhanh từ vị thế dư bán sang dư mua, giúp giá sàn New York tăng mạnh từ mức 96 cts/lb lên chạm đỉnh 142.45 cts/lb (17/12/19). Vị thế dư bán trên sàn London vẫn tiếp tục dù giảm khá nhiều (như đã nói trên) nên giá robusta chỉ phục hồi dè dặt.

Từ góc độ các chương trình kích cầu

-Cần đặt nghi vấn rằng vì sao giá New York tăng mạnh nhưng London ngập ngừng. Phải chăng đó là nhờ Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) đã bơm tiền mạnh vào nền kinh tế từ cuối tháng 09/19? Bao lâu Fed còn cung ứng tiền cho các ngân hàng trong nội bộ nước Mỹ, giá cà phê New York còn tăng. Sàn robusta nằm ngoài khu vực hưởng lợi thế. Nếu sàn New York nhờ yếu tố này mà tăng chăng, thì sàn giao dịch robusta chỉ ở vị trí “ăn theo”. Trường hợp giá tăng nhanh và mạnh như thế đã từng xảy ra trên cả 2 sàn cà phê từ 2009-2010 khi Fed và EU thực hiện các chương trình “nới lỏng định lượng” (quantitative easing), bơm tiền mạnh ra thị trường tài chính (xem thêm hình 1).

-Biên độ dao động trong từng ngày ở thời điểm cuối năm 2019 rất mạnh. Đó là dấu hiệu thay đổi nhanh vị thế kinh doanh. Sàn London cũng có thể chứng kiến những ngày giá biến động mạnh nếu như các quỹ đầu tư quyết tâm bước từ vị thế dư bán sang dư mua như sàn arabica. Tuy nhiên, năm 2020, Brazil được mùa lớn, các quỹ đầu tư cũng có thể quay ngoắt lại chiếm lĩnh vị thế dư bán. Điều này dễ thành hiện thực vì nếu như Fed giữ nguyên mức lãi suất đồng Usd như hiện nay (1,50-1,75%/năm) do 2020 là năm bầu cử tổng thống Mỹ.

Từ vị trí nước xuất khẩu

-Đối với thị trường xuất khẩu cà phê Việt Nam, trước mắt hạt cà phê Việt Nam có thể gây ảnh hưởng lên thị trường robusta đến tháng 04/20. Sau đó, khối lượng cà phê cùng loại từ Brazil và Indonesia sẽ thu hoạch (khả năng từ 32-35 triệu bao, lớn hơn vụ mùa Việt Nam).

Đoán giá chung nằm 2020

-Nếu nhìn từ góc độ cung-cầu cho 2020 và yếu tố lãi suất đồng Usd, giá arabica vừa qua tăng mạnh được cho là “hơi nhanh và quá tầm”. Có lẽ giá sàn này sẽ ổn định dần và đi trong biên độ từ đáy trong khoảng 110/120 và đỉnh 140/150 cts/lb. Như vậy, giá London cũng có khả năng lên quanh 1.500-1.550 Usd/tấn nhưng khá bất chợt, không bền vững tính từ mức đóng cửa 27/12/19 là 1.387 Usd/tấn. Còn đáy sàn robusta có thể đã chia tay với mức cũ để lên khu vực 1.300 Usd/tấn. Lý do: Brexit dù có thể trở thành hiện thực cuối tháng 01/20 nhưng các thỏa thuận giữa EU và VQ Anh về tài chính-thương mại còn lắm nhiêu khê, chưa đủ sức làm an tâm các nhà đầu tư khi tham gia sàn robusta phái sinh. Hơn nữa, London “nằm ngoài vòng phủ sóng” của Fed.

-Những yếu tố có thể đẩy giá tăng năm 2020 có lẽ chủ yếu không xuất phát từ cung-cầu. Nếu như các quỹ đầu tư tài chính được Fed bơm vốn dồi dào, đồng nội tệ Brazil quanh mức 4 Brl trở xuống ăn 1 Usd. Nhưng yếu tố ảnh hưởng lớn nhất để giá cà phê 2 sàn có thể tăng chính là một đồng Usd rẻ nhờ tác động của đình chiến thương mại Mỹ-Trung Quốc, các nền kinh tế sẽ được “xốc lên” lại nhờ các chương trình kích cầu của chính phủ các nước. Thật vậy, từ tháng 10/19 đến nay, chỉ số Usd giảm liên tục (hình 3). Ngày 27/12/19 là một thí dụ điển hình. Khi chỉ số đồng Usd giảm 0,55% và chốt tại 97 điểm, giá cà phê trong ngày ấy tăng mạnh. Nếu từ tháng 10/19 chỉ số Usd giảm, thì điểm xuất phát tăng của 2 sàn cà phê phái sinh cũng từ đó mà lên.

Các yếu tố có thể giúp giá tăng

-Còn một tác động giúp giá cà phê tăng, đó chính là nếu hai sàn cà phê được chọn làm nơi trú ẩn luồng vốn một khi các sàn chứng khoán hay hàng hóa thương phẩm khác bị bán tháo vì một lý do nào đó.

-Thời tiết cực đoan cũng sẽ gây ảnh hưởng lớn đến giá cà phê. Chỉ cần một tin bất lợi như sương giá, hạn hán ở tại các nước sản xuất lớn như Brazil, Việt Nam, Colombia hay Indonesia, cũng có thể thay đổi hướng giá dù đó chỉ là tin đồn như trên thị trường tài chính hay nói “mua tin đồn, bán dữ kiện” (buy rumors, sell facts).

Kết luận và đề xuất:

Nhìn chung, bức tranh kinh tế vĩ mô đang tạo điều kiện tốt cho giá hàng hóa thương phẩm, trong đó có 2 sàn cà phê. Nếu thương chiến Mỹ-TQ hạ hỏa, đó có thể là lúc các nước đưa ra những chương trình kích cầu, bơm tiền cho nền kinh tế, hạ lãi suất cơ bản…nhất là đồng Usd có cơ hội rẻ hơn.

Nhưng đối với một nước sản xuất cà phê, cách mua bán hợp lý là yếu tố quan trọng nhất để tạo cơ hội cho giá đi lên như xoay vòng vốn nhanh, không tìm cách găm hàng để đầu cơ giá lên, giảm treo các hợp đồng bán (long differential) càng nhiều càng tốt…

Giá cà phê chỉ thăng hoa trong năm 2020 khi người mua không nhìn thấy được lượng hàng tồn nhiều hoặc do còn trong kho, hoặc treo hợp đồng trên sàn để chờ chốt bán với lượng lớn.

NGUYỄN QUANG BÌNH

0949393283

Lưu ý bạn không được quyền trích đăng bài vở trên trang này vì đã có bản quyền. Muốn trích đăng, chép lại, chụp copy gởi cho khách hàng…mong bạn lịch sự xin phép tác giả. Một khi trích đăng, sao chép, nhất thiết phải ghi nguồn và tên tác giả. Bài này không có dụng ý sử dụng để kinh doanh dù bất kỳ dưới hình thức nào.

Mọi thắc mắc xin gọi cho điện thoại theo số 0949393283. Xin lỗi không sử dụng tin nhắn và hội thoại trên các mạng xã hội như Zalo, FB, Viber…