Nhận định giá cà phê thế giới từ 08-13/08/2022: Bất ngờ với giá phái sinh robusta

Diễn biến hai sàn phái sinh cà phê tuần trước: Giá arabica đảo chiều đi xuống, nhưng robusta tăng

Hình 1 (*Cơ sở giao dịch London tháng 11 và New York tháng 12/2022)

Nhiều nỗ lực từ các phía nhằm tập trung hạ nhiệt giá hàng hóa thương phẩm nhất là xăng dầu và lương thực. Hợp đồng dầu thô Mỹ WTI tuần vừa rồi giảm chừng 9% sau khi chạm đáy sâu nhất 87,5 Usd/thùng tính từ 6 tháng nay. Các nhà phân tích viện lý do là còn lo ngại một đợt suy thoái kinh tế toàn cầu nên nhu cầu tiêu thụ dầu thô có thể ít đi.

Tuy nhiên, nếu kết hợp với những động thái trên thị trường ngũ cốc, người ta nghiệm rằng hình như giá muốn hạ nhiệt đối với các loại hàng hóa nhu yếu phẩm. Trong tuần thị trường ghi nhận một số chuyến hàng ngũ cốc đã bắt đầu rời các cảng từ Ukraine và ít nhất có một tàu chở 26 nghìn tấn ngô (bắp) đã ra khỏi cảng Odessa để cung ứng cho thị trường các nước đang căng nguồn cung và căng giá.

Nếu như suôn sẻ, 16 tàu chở ngũ cốc khác sẽ xuất bến cũng từ Ukraine. Giá lúa mì tại sở giao dịch hàng hóa Chicago tháng qua đã giảm 13%, nhưng giá lương thực nói chung còn đang ở mức rất cao. Một thùng lúa mì hiện đang được mua bán quanh mức 8 Usd, vẫn cao gấp đôi so với cách đây 5 năm.

Ngân hàng trung ương Anh Quốc tăng lãi suất với một tỷ lệ lớn nhất tính từ nhiều năm, một số nơi khác cũng đồng thanh tương ứng do đối mặt với nạm lạm phát.

Đồn đoán về một đợt tăng lãi suất mạnh, hơn cả 0,75% trong hai đợt tăng mới đây của ngân hàng trung ương Mỹ (Mỹ), đang bắt đầu do lượng người thất nghiệp trong nền kinh tế Mỹ có vẻ ổn định ở mức thấp tính từ đầu năm, bình quân 3,5%. Đó là những tác động làm cho giá cà phê arabica lung lay cực mạnh. Tuy nhiên, sàn robusta đứng vững và tăng. (Lý do sẽ được trình bày ở phần cuối bài này).

Điểm tin cung-cầu trong tuần

Tồn kho cà phê

Tính đến ngày 04/08/22, tồn kho đạt chuẩn trên hai sàn so với báo cáo tuần trước như sau: robusta London đạt 101.060 tấn giảm so với 103.120 tấn, arabica New York tiếp tục giảm mạnh còn 665.933 bao hay 39.956 tấn so với 700.050 bao (bao=60kg) hay 42.003 tấn tuần trước. Như vậy, nếu so với cách nay đúng một năm, lượng tồn kho của sàn New York giảm 2/3, bấy giờ là 2,17 triệu bao.

Doanh số bán của một số chuỗi cà phê

Dù chuỗi cà phê có bản doanh tại Mỹ Starbucks báo doanh số của hãng tại Trung Quốc giảm mạnh, thu nhập tại đó giảm 16% hay 1,4 tỷ Usd so với năm ngoái vì trả lương cao và nhiều quán phải đóng cửa do phong tỏa vì Covid. Doanh số bán hàng tại Trung Quốc của chuỗi cà phê này được báo giảm 44%. Tuy nhiên ông chủ hãng vẫn quyết bám trụ với thị trường béo bở này.

Trong khi đó, hãng JDE Peet báo doanh số bán hàng tăng 19,7% và lợi nhuận tăng 1,4%. Hãng có trụ sở tại Hà Lan này nói họ rất lạc quan với kết quả kinh doanh sáu tháng đầu năm 2022.

Giá cả

Tuần đầu tháng 08/22, giá arabica rớt gần 3,50% hay -7.40 cts/lb chốt tại 206.40 cts/lb nhưng robusta lại tăng 16 Usd chốt tại 2.042 Usd/tấn tương đương với +0,70%. Tuy vậy, hiệu suất kinh doanh trên sàn robusta tính từ đầu năm đến nay vẫn âm 237 Usd/tấn tức 10,40%.

Dù tồn kho đạt chuẩn arabica giảm cực mạnh, nhưng yếu tố cung cầu ấy hầu như không tác động mấy đến giá trên sàn New York vì tâm lý thị trường đang lo cho giá trị đồng Usd mạnh lên và tính trước chuyện lỡ như Fed tăng lãi suất mạnh. Hơn nữa, lượng hợp đồng mua khống của các quỹ quản lý vốn trên sàn này vẫn còn lớn. Nếu họ khăng khăng giữ, thì nội chuyện trả lãi suất cao không bù kịp cho lợi nhuận (1).

Giá cà phê nội địa có lúc đạt trên 46 triệu đồng/tấn dù lượng hàng trao tay khá ít do tồn kho trong dân chẳng còn mấy ở giai đoạn cuối mùa.

Giá cà phê xuất khẩu tính trên mức chênh lệch giữa cảng đi với giá niêm yết sàn London đã co lại nhanh. Nếu như đầu năm, mức chênh lệch này là âm 400-450 Usd/tấn thì nay đã lên ngang bằng hay cộng +10/+20 Usd so với giá London. Như vậy, giá cà phê xuất khẩu tăng từ 20-40 Usd/tấn cao hơn tuần trước đó.

Chính vì thế, thị trường đang xôn xao đã có một số nhà xuất khẩu chểnh mảng trong chuyện giao hàng do thua lỗ. Vài nhà nhập khẩu báo nhiều hợp đồng của họ đáng phải được giao từ tháng 05/2022 nay vẫn chưa thấy đâu. Trong khi đó, một số doanh nghiệp xuất khẩu lỡ tay bán các hợp đồng lớn giao hàng từng tháng (từ tháng 01 đến tháng 12/22) than vãn không biết cách nào để giao hàng cho những tháng còn lại vì giá xuất khẩu tăng mạnh, gây bất lợi cho các hợp đồng đã ký, nhất là giá cà phê nội địa mỗi lúc một cao.

Phân tích kỹ thuật về giá cà phê robusta cho tuần từ 08-12/08/2022: Liệu London có hoàn thành nốt chỉ tiêu kỹ thuật lên vùng 2.070+?

Dù sàn arabica sụp đổ cuối tuần trước, giá robusta không suy suyển. Các yếu tố kỹ thuật tuần qua giúp cho London vững là điều đáng suy nghĩ.

Qua khỏi 2.040, giá London đã tiếp cận vùng 2.060 nhưng chỉ chạm đỉnh 2.061. Như vậy, London chỉ mới hoàn thành được một nửa yêu cầu như đồ thị của nhà phân tích độc lập Phan Trọng Anh đã trình bày trong bài mới đây (2). London còn nợ một đoạn từ 2.062 lên đến 2.078.

Hình 2 Đồ thị giá robusta London cơ sở tháng 11/22 (nguồn: Phan Trọng Anh)

Thế thì mức nào là quan trọng để London có thể hoàn thành chỉ tiêu kỹ thuật theo hướng lên? Đóng cửa tại 2.042 là tích cực vì ta đã thấy New York rung chuyển mạnh, London vẫn chưa hề hấn gì. Trong những ngày tới, nếu như sàn robusta chỉ cần qua được 2.058 (MA100) là có thể kích các quỹ đầu tư mua thêm để dễ dàng vượt 2.061 tìm lên 2.070+. Qua khỏi được 2.078, thì lại tìm mức 2.093. Nhưng có lẽ cũng chỉ đến đấy là đủ vì bấy giờ London sẽ lấn bấn do vào vùng mua quá mức cần chỉnh giá để cân đối vốn mua bán.

Khu vực 2.031/2.030 là điểm khá căng vì London có thể giật xuống. Một khi có giá đóng cửa dưới vùng này (MA5/50), thì đó là dấu hiệu sẽ mất 2.000 để về 1.991 và các mức sâu hơn.

Tuần này, cần cẩn thận với vị thế kinh doanh của các quỹ quản lý vốn thuộc sàn robusta. Vì tuần trước, họ đã xoay từ dư bán sang dư mua với tổng kết đến ngày khóa sổ lên đến 6.497 hợp đồng dư mua, tức tăng lượng dư mua lên đến 7.673 lô (trước đây lượng dư bán là 1.176 lô). Liệu họ dám mua thêm hay phải bán ra trong xu hướng phải bán do lãi suất cao?

Tác động đến thị trường cà phê trong nước: Ưu thế của robusta so với arabica

Thị trường đang chuẩn bị tâm thế cho một mùa bội thu tại Brazil với nhiều con số dự đoán. Bất luận nhỏ hay lớn, các con số này đều tăng so với mùa đang qua vốn là năm ở chu kỳ mất mùa tính theo niên vụ chung của thế giới từ 01/10 năm trước đến 30/09 của năm sau. Có người cho rằng sản lượng Brazil phải 55 triệu bao, người khác nói 61 triệu, rồi 63 triệu và có kẻ nói phải lên đến 71 triệu bao. Thị trường người mua thường tin vào con số lớn và sàn arabica hình như chuẩn bị cho tâm lý ấy. Thế cho nên mới có chuyện là giá arabica nhún nhảy cực độ, chưa kịp tìm đỉnh cũ thì đáy mới xuất hiện.

Sàn robusta không giống như arabica. Ở đây, thăng trầm ít hơn vì thị trường đang nhìn vào sản lượng cà phê Việt Nam. Hãy cho sắp tới, niên vụ 2022/23, Việt Nam ước đạt sản lượng trên 30 triệu bao, thì tiếng nói trên sàn London của Việt Nam vẫn còn trọng lượng, ít ra cho đến hết tháng 12/22 vì bấy giờ thị trường đã tỏ tường phần nào sản lượng robusta Việt Nam nhiều hay ít.

Vả lại, người tiêu thụ đang quay về với robusta nhờ ưu thế tiện dùng và giá rẻ. Với lại robusta đặc sản (fine robusta) nay đâu có thua kém gì với arabica chất lượng trung bình và trên trung bình đâu!

Thật ra, tác động của lạm phát, giá cả đầu vào cao làm giá thành sản xuất tăng, cộng thêm với việc chi tiêu dè xẻn mang tích bắt buộc thời “cà châu gạo quế”, nên tiêu thụ robusta nhờ thế mà lấn lướt. Nhưng cũng cần thấy rằng các đại gia công nghiệp thực phẩm đã tạo nên một thị trường “giá tăng” nhờ họ tăng giá bán sản phẩm cà phê trên kệ.

Trong nửa đầu năm 2022, Nestlé, hãng tiêu thụ robusta cộm cán của thế giới cà phê, liên tục tăng giá bán lẻ. Thấy sản phảm bán càng chạy, họ càng mạnh dạn tăng giá. Người tiêu thụ tại Mỹ phải trả thêm tiền uống cà phê trong 6 tháng đầu năm là 9,80%, còn Châu Âu là 5%. Riêng năm 2021, họ báo các sản phẩm cà phê đóng góp đến 27% cho toàn bộ doanh thu của tập đoàn. Liệu doanh thu đã tăng mạnh, năm nay còn phát triển như cũ để còn điều kiện tăng giá?

Hình như một phần của câu trả lời đã xuất hiện: trên sàn London, thực tế giá không tăng bạo mà cũng chẳng dám giảm mạnh trong tuần qua như trên sàn arabica.

————————————–