Diễn biến hai sàn phái sinh cà phê: Thị trường tài chính rung chuyển
Thái độ khẩn trương và thẳng thắn để chống lạm phát được thể hiện trong báo cáo của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) giữa tuần trước nhằm chính thức hóa phiên họp của ban lãnh đạo cơ quan hoạch định chính sách kinh tế và tiền tệ Mỹ xảy ra vào giữa tháng 12/2021.
Fed khẳng định kinh tế Mỹ tăng trưởng mạnh hơn và xác nhận lạm phát cao hơn thì cũng chính là lúc họ phải can thiệp bằng cách tăng lãi suất sớm hơn kể cả việc có thể với tốc độ nhanh hơn so với các dự định trước đó.
Thị trường tài chính Mỹ và thế giới chộn rộn ngay. Một nhà phân tích thị trường chứng khoán cho rằng “ngay giờ đây có thể nói thị trường chứng khoán đang trong giai đoạn chuyển tiếp. Giá từng cổ phiếu dao động mạnh bạo hơn…vì lãi suất cơ bản tăng”. Giá các chỉ số chứng khoán Mỹ có một tuần rung chuyển tiếp theo sau báo cáo của Fed. Cả tuần, Nasdaq giảm 4,5%, S&P 500 rơi 1,8% và Dow Jones cũng xây xước với giảm 0,3%.
Trên thị trường hàng hóa thương phẩm, giá tăng giảm thất thường và dao động rất mạnh. Giá vàng mới trên 1.830 Usd thì cuối tuần trước xuống dưới 1.800 Usd/ounce. Sàn robusta London thoái lui với hiệu suất kinh doanh tuần đầu năm 2022 giảm 2,40% nhưng giá arabica New York lại tăng 5,46%.
Trong khi đó, thị trường cước vận tải biển bằng container lại dậy sóng. Mới đầu năm 2022, giá cước tàu biển vụt lên cao chóng mặt.
Chỉ số giá cước tàu container Thượng Hải bật lên cao ngay trong tuần cuối cùng của năm cũ, tăng 76% so với cùng kỳ năm trước đó, đạt 5.000 điểm lần đầu tiên trong lịch sử từ khi chỉ số này được thành lập. Có đến 101 tàu đang nằm đợi cập cảng tại Los Angeles/Long Beach (Mỹ) vào ngày 02/01/2022, con số cận mức kỷ lục. Nhưng tuần đầu tiên của năm 2022 vẫn không chịu nằm yên ở đó mà còn tăng lên mức 5.109,6 điểm (07/01/22) tăng 62,96 điểm so với ngày 31/12/21.
Hàng đi từ Đông Á và Đông Nam Á thường rất nhiều vào trước Tết âm lịch. Lại gặp lúc các nước Âu Mỹ bắt đầu năm mới, khách hàng tại đó đang cần lấp các khoảng trống trong kho.
Hàng cà phê vụ mới của Việt Nam đang lúc càng ra nhiều với thời tiết kỳ thu hoạch khá thuận lợi, gặp ngay trước Tết Nhâm Dần (rơi vào ngày 01/02/2022), dù lượng container không đến nỗi bị thắt chặt như trước đây, người mua và các nhà nhập khẩu đều hết sức “đủng đỉnh” vì muốn chờ cước vận tải về một mức hợp lý.
Điểm tin cung-cầu trong tuần
Mỹ nhập cà phê Việt ít hơn
Nếu tính riêng từng quốc gia, Mỹ là nước nhập khẩu cà phê lớn nhất thế giới với mức tiêu thụ bình quân 2 tách cà phê/ngày/người. Một khảo sát mới đây cho biết có đến 70% người tiêu thụ ở Mỹ pha chế cà phê tại nhà và 59% cà phê là cà phê phân khúc chất lượng cao/đặc sản. Trong 10 tháng đầu 2021, Mỹ nhập khẩu 1,35 triệu tấn cà phê trị giá 5,72 tỷ Usd, tăng 5,2% về lượng và 19,7% về trị giá với cùng kỳ 2020.
Giá nhập khẩu bình quân cà phê của Hoa Kỳ đạt mức 4.243 USD/tấn, tăng 13,8% so với cùng kỳ năm 2020. Trong đó, Giá nhập khẩu bình quân cà phê của Mỹ từ các nguồn cung đều tăng trong đó mức tăng cao nhất 17,2% là từ Colombia và mức tăng thấp nhất 3,3% từ Việt Nam.
Dịch Covid-19 và tình trạng khan hiếm container làm hàng cà phê Việt Nam giảm cập cảng Mỹ nên mức tăng hạn chế.
Tồn kho cà phê đạt chuẩn tiếp tục giảm
So với lần báo cáo trong bài nhận định tuần trước của NCIF, tồn kho cà phê đạt chuẩn đều giảm. Cụ thể như sau: sàn arabica giảm còn 91.908 tấn so với 92.465 tấn, sàn robusta London tiếp tục giảm xuống còn 97.160 tấn so với tuần trước là 98.720 tấn.
Giá cả
Nếu như tuần kết thúc ngày 31/12/21, giá hai sàn cà phê phái sinh có kết quả nghịch chiều với London tăng nhưng New York giảm, thì tuần qua New York tăng mạnh và London giảm nhiều.
Chính vì thế mà giá cách biệt giữa 2 sàn giãn ra mạnh, từ 118,59 lên 133,39 cts/lb hay 2.940 Usd/tấn.
Tin Brazil xuất khẩu cà phê tháng 12/21 chỉ đạt 3,4 triệu bao so với 4,2 triệu bao cùng kỳ năm 2020 và tồn kho đạt chuẩn của sàn arabica giảm đã kích lại sàn New York sau khi xuống khu vực 220 cts/lb.
Như vậy, qua một tuần, London mất 54 Usd chốt tại 2.316 với biên độ dao động 2.381/2.295 Usd/tấn; New York đứng ở 238.45 cts/lb tăng 12,35 cts/lb hay 272 Usd/tấn trong biên độ 240.50/220.55 cts/lb.
Giữa mùa thu hái và đỉnh điểm kỳ nông dân cần tiền mặt trước tết, thị trường cà phê trong nước không mấy sinh động. Trong lúc đó, các nhà nhập khẩu đang “chờ thời gian thích hợp” do cước vận tải cao. Giá cà phê loại 2, tối đa 5% đen vỡ được chào bán trong vùng 41-42 triệu đồng/tấn. Cà phê xuất khẩu cơ sở loại 2 được trả quanh mức trừ 440-460 Usd/tấn FOB dưới giá niêm yết giá kỳ hạn tháng 03/2022 London.
Phân tích kỹ thuật về giá cà phê robusta cho tuần từ 10-15/01/2022: Lưu ý mức 2.247, điểm hóa giải các yếu tố tích cực
Mất “đáy đôi” 2.313 lập trong tuần, giá sàn robusta chạy thẳng xuống 2.295 nhưng bùng lên lại tại phiên cuối để đóng cửa ở 2.316. Đứng tại điểm này với biên độ dao động cả tuần là 2.381/2.295, ta có thể nói như sau:
-Cú vượt lên lại khỏi 2.300 phiên cuối tuần chủ yếu là nhờ sự tương tác tích cực với sàn New York. Sàn arabica tăng cực mạnh và kéo giá robusta khỏi “’bàn thua” mười mươi.
-Dù đóng cửa tại 2.316 nhưng về kỹ thuật chưa tỏ ra tích cực. Giá đóng cửa 2.316 đang cần một đợt thử thách lại tại 2.324 của tỷ lệ vàng 161,8% Fibonacci (tính từ điểm xuất phát 1.369=0,00%) như đồ thị của Phan Trọng Anh đã trình bày ở trên.
-Sàn robusta sẽ khẳng định hướng lên rõ ràng hơn khi dứt khoát thoát lên trên 2.323/2.324 (MA20). Nếu đóng cửa đạt được các mức này ngay từ đầu tuần, giá sàn này có khả năng lên đến 2.377/2.378.
-Nếu vì một lý do nào đó mà về dưới 2.300, chỉ cần lưu ý nút chặn 2.247 cực kỳ quan trọng. Nếu mất nó, các yếu tố tích cực sẽ bị hóa giải.
Tại các phiên đầu tuần, điều đáng lo là báo cáo vị thế kinh doanh của các quỹ đầu tư tài chính đang giữ lượng lớn với 49.673 hợp đồng dư mua. Dù họ đã thanh lý một ít, nhưng tâm lý “con số lớn” vẫn còn ảnh hưởng ít nhiều. Tuy nhiên, như đã nói, nếu mất 2.247 thì London có thể bị bán thanh lý nhiều hơn.
Tác động đến thị trường cà phê trong nước: Chính sách tiền tệ mới của Mỹ và thị trường cà phê Việt Nam
Một thời kỳ mới trong chính sách tiền tệ bắt đầu ảnh hưởng đến các nhà kinh doanh tài chính, trong đó có hai sàn cà phê phái sinh và ảnh hưởng trực tiếp đến các nhà kinh doanh hàng thực và nông dân, vì đến nay một bộ phận rất lớn đang chịu giá các sàn phái sinh cà phê chi phối.
Không chỉ Ngân hàng trung ương Mỹ (Fed) mà cả đồng nghiệp của họ tại EU hay tại nhiều nước khác đều rục rịch tăng lãi suất không chóng thì chày. Khổ cho người phụ thuộc vào giá hàng hóa thương phẩm là cứ mỗi khi có tin thay đổi lãi suất đâu đó, tâm lý thị trường lại bị cuốn theo một cách thụ động, họ đều chịu các rủi ro về thị trường.
Tổng kết năm 2021, lượng tiền của các quỹ bảo vệ hàng hóa (hay còn gọi là “đầu cơ”) lên đến 4 nghìn tỷ Usd. Tiền như nước! “Nước” lớn như thế thì tạo sóng gì, lúc nào mà chẳng được!
Mới đây, Jeff Currie, giám đốc toàn cầu của bộ phận nghiên cứu hàng hóa thương phẩm thuộc ngân hàng Goldman Sachs cho rằng ông rất tin giá hàng hóa thương phẩm còn đường lên, “tiềm năng hướng tăng còn kéo dài đến cả chục năm” (1). Vay tiền nay không còn dễ, lãi suất ngày càng tăng, nhưng cái nhìn của ông có thể xuất phát từ dự đoán rằng lượng vốn đổ vào kinh doanh hàng hóa còn quá nhỏ so với các lãnh vực đầu tư khác. Tiều rút từ chỗ này sang chỗ khác, như từ cổ phiếu sang hàng hóa thương phẩm chẳng hạn, có thể xảy ra.
Nói vậy để thấy rằng cuộc chiến về thông tin trên thương trường, trong đó có cà phê, sẽ rất phức tạp. Có lẽ phần thắng hay thua không phải do ai khôn ai dại mà thuộc vào nhà kinh doanh tỉnh táo.
Những thất bại trước đây trong kinh doanh cà phê đã xảy ra là: nhà nông và giới kinh doanh hàng thực nhỏ lẻ hay đầu cơ giá lên (mua trước bán sau), người kinh doanh hàng giấy thích đầu cơ giá xuống (bán trước mua sau).
Cho nên, người tham gia thị trường cà phê hiện nay, giả sử như niềm tin của Jeff Currie là đúng đi nữa, nên hết sức tỉnh táo để xem mua cà phê trữ chờ giá lợi nhiều hay hại nhiều, lãi suất đồng Usd càng lúc càng cao thì ai đủ can đảm để ghim hàng lâu dài chờ giá tăng kể cả hàng thực lẫn hàng giấy (tức các hợp đồng chê phái sinh)?
Trên thị trường nội địa, giá cà phê xuất khẩu đang được bán ở mức chênh lệch trừ thấp nhất lịch sử (-450/-500 Usd/tấn Fob). Giả sử như đồng nội tệ của Việt Nam mất giá, liệu người mua có để yên hay là tính ngay vào giá mua bằng cách trừ nhiều hơn…Cũng chính vì thế mà giá cà phê loại 2, tối đa 5% đen vỡ trong thời gian qua khó vượt khỏi 42 triệu đồng/tấn trong khi chiều xuống có vẻ rình rập nhiều hơn.
Nguyễn Quang Bình
- “Goldman bullish on commodities, seeing years-long supercycle”, Bloomberg 07/01/2022
Hits: 64
