31/12/2021 Cần cẩn trọng vì giá cà phê có thể trong kỳ chuyển tiếp

Một năm 2021 đầy biến động

Năm 2021 được đánh dấu bằng các đợt phong tỏa, phục hồi và tiếp theo là biến chủng Omicron. Một loạt các biến động do đại dịch gây ra đều ảnh hưởng trực tiếp lên thị trường cà phê toàn cầu và ngay tại Việt Nam.

Dù đang đối mặt với khủng hoảng logistics mà mức độ tác động tiêu cực của nó không dừng lại trong năm 2021, thị trường hàng hóa thương phẩm nhìn chung phục hồi rất mạnh sau phong tỏa. Điều này được phản ánh trên chỉ số rỗ hàng hóa CRB với mức độ tăng 35% tính từ đầu năm, trong đó riêng hai sàn cà phê phái sinh tăng đáng kể:

Hiệu suất kinh doanh
	3 tháng		Từ đầu năm 2021		10 năm
London R	+275	+13,23%	+882	+59,96%	+696	+39,41%
New York A	+37,80	+19,54%	+94,95	+69,69%	+4,35	+1,92%

Hình 2

Giá hàng hóa thương phẩm tăng, lạm phát cũng tăng mạnh tại nhiều nước. Lúc đầu nhiều ngân hàng trung ương cho đó là “tạm thời” nhưng cuối năm 2021 họ đã nhìn lạm phát theo một cách khác: đấy là một thực tế cần đối mặt và phải tìm cách hạn chế.

Chủ tịch Jerome Powell của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) không còn úp mở nữa mà đưa ra các quyết định mạnh mẽ khi đối mặt với tình trạng trên (1).

Cẩn trọng là cần thiết trong năm mới

Như vậy, vào năm 2022, chắc chắn cấu trúc giá cả và thị trường tài chính có những biến chuyển mới và buộc các nhà đầu tư phải phân bổ vốn kinh doanh thận trọng hơn. Trên các sàn hàng hóa, tùy theo tình hình cụ thể từng mặt hàng, nhưng nhìn chung giới đầu tư tài chính sẽ đứng ở vị thế trung lập, bảo toàn vốn và tranh thủ các cơ hội của thị trường hơn là tiếp tục tâm lý một thị trường giá tăng như từ 6 tháng cuối năm 2021.

Giá cước tàu biển tăng rất mạnh lên gấp ba gấp bốn lần so với trước đại dịch. Tuy nhiên chỉ số cước vận tải biển hàng khô (BDI) đang hạ nhiệt dần trong những tuần cuối năm 2021 dù tính từ đầu năm 2021, BDI vẫn còn tăng 853 điểm chốt tại 2.217 điểm, tăng 62,45% so với đầu năm.

Giá cà phê xuất khẩu cơ sở loại 2, tối đa 5% đen vỡ xuống mức thấp lịch sử. Tại thời điểm cuối năm 2021, có hợp đồng trừ từ 450 đến 500 USD/tấn FOB (giao hàng qua lan can tàu). Nếu như so với hai năm trước 2019 và 2020, khi mà giá xuất khẩu hầu hết đều mức cộng so với giá niêm yết trên sàn London, thì đứng ở một số thời điểm để đánh giá, có thể nói rằng giá xuất khẩu tính trên mức chênh lệch với sàn phái sinh giảm đển 750 USD/tấn. Do vậy, giá cà phê trong nước không lên được mà chỉ quanh quẩn 42 triệu đồng/tấn trước thềm năm 2022.

Điểm tin cung-cầu trong tuần

Indonesia xuất khẩu cà phê qua Mỹ bằng tàu chuyến

Hãng tin Bloomberg cho biết khủng hoảng containers kéo dài, các nhà xuất khẩu Indonesia phải thuê tàu chuyến, giao hàng rời đưa sang thị trường Mỹ. Như vậy, từ nay, hàng cà phê xuất khẩu không lo bị ứ đọng tại các nước sản xuất mà đang tìm thêm các phương tiện vận tải khác để nhanh chóng giải phóng hàng qua nước nhập khẩu.

Starbucks ước bán 3 tỷ Usd cà phê dưới dạng quà tết

Starbucks cho biết sẽ bán chừng 3 tỷ Usd dưới dạng gói quà biếu dịp lễ tết cuối năm 2021. Năm ngoái, cũng vào dịp này từ tháng 10 đến 12/2020, Starbucks đã bán được 46 triệu gói quà tại Bắc Mỹ.

Các nước sản xuất cà phê đẩy mạnh “số hóa”

Chính quyền Cameroon liên kết với 600.000 hộ cà phê cá thể thiết lập hệ thống thanh toán cho chuỗi cung ứng cà phê và ca cao trong nước. Theo đó mỗi nông hộ tham gia có một mã QR riêng để được theo dõi truy xuất nguồn gốc và nhất là họ được tiếp cận với phương thức thanh toán nhanh gọn và thuận tiện này.

Trong khi đó, Trung tâm Nghiên cứu nông nghiệp quốc gia Bờ Biển Ngà đã thành lập một ngân hàng số hóa giống và gien cà phê được Bộ Nông nghiệp Mỹ (USDA) tài trợ. Hiện ngân hàng này đã số hóa được 25 chủng loài cà phê từ 25 bộ gien cà phê từ châu Phi và một số ít khác từ Brazil với 8.000 lượt tiếp cận.

Tồn kho cà phê đạt chuẩn tiếp tục giảm

So với lần báo cáo trong bài nhận định tuần trước của NCIF, tồn kho cà phê đạt chuẩn đều mất mốc 100 nghìn tấn để còn cụ thể như sau: sàn arabica giảm còn 92.843 tấn so với 93.830 tấn, sàn robusta London tiếp tục giảm xuống còn 99.250 tấn so với tuần trước là 101.910 tấn.

Giá cả

Khi chỉ còn 4 ngày nữa là sang năm mới 2022, giá cà phê robusta trên sàn robusta tăng mạnh lên mức cao nhất khi chạm 2.381 để đóng cửa ở 2.353 USD/tấn cơ sở giao dịch tháng 03/2022. Tuy nhiên giá như thế vẫn chưa đạt mức đỉnh của đợt tăng 10 năm trước là trên 2.600 USD.

Giá arabica New York sau khi chạm đỉnh 252,35 cts/lb vào ngày 07/12, những ngày cuối năm đã thu về 238 cts/lb để chốt tại 231,20 cts/lb.

Giá cà phê trong nước tuần qua ghi nhận chỉ chạm 42 triệu đồng/tấn nhưng chỉ tại một số nơi có chất lượng cà phê tốt hơn, còn chủ yếu chung quanh mức 41-41,9 triệu đồng/tấn. Điều này cũng dễ hiểu vì nếu như từ đầu năm đến nay, giá London tăng được 882 USD/tấn (hình 2) thì đã bị trừ 450-500 USD/tấn.

Cơn bão số 9 tuần trước không đổ bộ Việt Nam và trả lại nắng tốt cho vùng cà phê trọng điểm ở Tây Nguyên. Cà phê niên vụ mới đang ra càng lúc càng nhiều với chất lượng tốt nhờ được nắng. USDA dự báo sản lượng niên vụ 2021-2022 của Việt Nam đạt 31,1 triệu bao (bao=60 kg) tăng 2,1 triệu bao so với vụ trước. Họ cũng ước niên vụ này nước ta xuất khẩu chừng 26 triệu bao tăng 3,6 triệu bao. Cũng cần lưu ý rằng hàng cà phê Việt Nam thường được kinh doanh cho năm mới trong khi Brazil đã bán hầu như gần hết sản lượng có trong niên vụ hiện hành. Brazil sẽ thu hái niên vụ mới 2022-2023 vào tháng 04/22 cho robusta và 07/22 cho arabica.

Phân tích kỹ thuật về giá cà phê robusta cho tuần từ 26-31/12/2021: Giá tốt về kỹ thuật nhưng cần lực tương tác tốt từ bên ngoài

Giá kỳ hạn tháng 03/2022 robusta London có đỉnh mới tại 2.381 để đóng cửa tại 2.353 trong biên độ dao động 2.381-2.282.

Cú vượt tăng trước ngày nghỉ lễ Noel là đầy hứa hẹn vì mức đóng cửa nằm trên hầu hết các đường bình quân động. Nhìn vào đồ thị do nhà phân tích độc lập Phan Trọng Anh cung cấp, có thể thấy rằng hướng tích cực chưa tan. Sau khi thỏa mãn tỷ lệ 161,8% tại 2.325 theo phương pháp Fibonacci tính từ điểm xuất phát 0,00% từ 1.367, kỳ vọng cho tuần này là mức 2.411 tại tỷ lệ 176,40%.

Nếu như quay về lại vùng thấp, thì các mức 2.334/2.325 là những điểm kích hoạt theo hướng xuống, cho đến 2.294 (MA20) mới vơi bớt một phần tích cực.

Về kỹ thuật là thế, nhưng còn phụ thuộc vào sự tương tác với sàn arabica trong khi sàn robusta nghỉ vào ngày đầu tuần. Nếu như New York đóng cửa giảm ngày 27/12, có thể rằng London sẽ loạng choạng ngay từ đầu khi mở cửa lại.

Tác động đến thị trường cà phê trong nước: Sức ép bán ra rất cận kề

Dù biến thể Omicron đang lan nhanh trên thế giới với trên 90 nước và vùng lãnh thổ ghi nhận có ca lây nhiễm có nguồn gốc từ biến thể này, nhưng các chuyên gia y tế cho rằng Omicron không gây nhiều ca tử vong và nhập viện như biến chủng Delta.

Bức tranh cung-cầu cà phê hầu như biến thiên tùy theo mức độ nặng nhẹ, tâm lý lo lắng khi ít khi nhiều của thị trường. Dù chưa thể hiểu hết mức tác hại của biến thể Omicron, thị trường cà phê vẫn tỏ ra rất cảnh giác. Giá cà phê robusta tuần qua tăng nhưng arabica giảm, ít nhiều nói lên một điều rằng tiêu thụ cà phê tại nhà ít ra trong vòng một vài quý tới diễn biến dịch Covid-19 vẫn khó lường.

Tuy nhiên, giá thị trường trong nước vẫn không tăng. Lần này, các nhà kinh doanh đang kỳ vọng một lượng hàng lớn cà phê robusta của Việt Nam sẽ chóng ra chợ trong một thời gian rất ngắn. Chỉ còn hơn một tháng nữa là đến Tết âm lịch. Từ nay đến đó, hàng ra mạnh gặp phải tình hình tàu bè khó khăn, chắc chắn đó là cơ hội để người mua giảm giá.

Dự kiến giá cà phê loại 2, tối đa 5% đen vỡ trong tuần cuối cùng của năm 2021 sẽ không thoát khỏi mức 42 triệu. Đàng khác, sức ép bán hàng vụ mới sẽ làm giá có thể xoay quanh 40 triệu đến mức cao 42 triệu đồng/tấn như đã nói.

Nguyễn Quang Bình