Diễn biến thị trường tuần trước: Hai sàn đang nằm trong vùng cao nhất 10 năm.
Nhiều nước đang lập lại hàng rào ngăn dịch, không cho dân một số nước châu Phi nhập cảnh khi phát hiện biến chủng mới B.1.1.529. Tổ chức Y tế thế giới (WHO) rất bận rộn trong hai ngày cuối tuần trước nhằm nghiên cứu những tác động tiềm tàng của biến chủng này đối với vắc-xin hiện hành do có lượng đột biến quá lớn.
Giá sàn chứng khoán Âu Mỹ lao dốc trong đó chỉ số chứng khoán Mỹ gồm DJ, S&P500 và Nasdaq rớt bình quân 2,5%, sàn dầu thô sụp với hợp đồng WTI còn 68,17 Usd/thùng và Brent 72,91 Usd/thùng giảm trên 11% trong ngày nhận tin biến chủng mới lây lan tại Nam Phi và một số nước lân cận.
Biến chủng nguy hiểm đã lấn át tin tích cực trước đó khi Tổng thống Mỹ tin tưởng chọn Jerome Powell làm Thống đốc Ngân hàng trung ương Mỹ hay còn gọi là “Fed”, một đơn vị hoạch định chính sách kinh tế và tài chính có tầm ảnh hưởng lớn đối với thị trường Mỹ và cà thế giới. Jerome Powell tiếp tục tại vị thêm bốn năm tính từ tháng 02/2022. Giới đầu tư tin ông vẫn áp dụng chính sách tài chính và tiền tệ linh hoạt, cởi mở dù tỷ lệ lạm phát tại Mỹ có lúc phải rung chuông báo động.
Thật vậy, đứng trước mức lạm phát 6,2% (10/22), áp lực thu hẹp chương trình mua nợ gồm 120 tỷ/tháng và tăng sớm lãi suất điều hành Mỹ đang được đồng nghiệp cấp dưới thúc giục. Nhưng có Jerome Powell, giới đầu tư an tâm hơn.
Giá hàng hóa phái sinh đang lên ngon đà bỗng khựng lại. Sàn cà phê arabica New York dứt chuỗi tăng vào phiên giao dịch cuối tuần trước. Tuy nhiên, giá robusta lại vượt khỏi mức tâm lý quan trọng 2.300 Usd/tấn sau khi không chịu đồng hành với sàn arabica.
Điểm tin cung-cầu trong tuần
Xuất khẩu cà phê Việt Nam và Uganda tháng đầu vụ mới
Tháng 10/2021, xuất khẩu cà phê Việt Nam đạt 99.249 tấn, tăng hơn 8 nghìn tấn so với cùng kỳ năm ngoái nhưng thấp hơn tháng 09/21 chừng 1 nghìn tấn.
Trong khi đó, Uganda báo xuất khẩu kỳ này đạt 486.534 bao, tăng 13,7% so với cùng kỳ 2020 trong đó 426.148 bao tăng 14,8% và arabica đạt 60.386 bao tăng 6,4%.
Nhập khẩu cà phê Ethiopia gặp rủi ro?
Biểu tình xảy ra tại thủ đô Addis Ababa của nước này. Hiện chưa có thông tin gì về ảnh hưởng tiêu cực đến chuỗi cung ứng cà phê. Tuy vậy nhiều nhà nhập khẩu lo ngại có thể có những cuộc đụng độ giữa binh lính chính phủ và người biểu tình nên khả năng các hợp đồng cà phê đã ký có thể bị “xù”.
Sri Lanca thành lập hiệp hội cà phê
“Hiệp hội Cà phê Lanka” là hiệp hội mới ra đời vào cuối tuần trước và cũng là hiệp hội ngành nghề cà phê trẻ nhất trên thế giới. Mục đích thành lập hiệp hội để “phát triển và cổ động cho cà phê Sri Lanka trên thị trường toàn cầu, chú trọng đến sản xuất cà phê đặc sản và cổ súy cà phê dưới thương hiệu “Cà phê Ceylon”. Hiệp hội cũng nhắm đến việc đẩy mạnh kết nối chuỗi cung ứng cà phê trong nước.
Nestlé tăng cường bán cà phê thành phẩm qua mạng điện tử
Tập đoàn công nghiệp thực phẩm lớn nhất thế giới định đến 2025 sẽ bán cà phê thành phẩm thông qua kênh thương mại điện tử. Doanh số bán hàng trên mạng hiện nay chừng 13% nhưng đến 2025 mục tiêu phải đạt 25%.
Tồn kho cà phê đạt chuẩn tiếp tục giảm
So với lần báo cáo trong bài nhận định tuần trước của NCIF, tồn kho cà phê đạt chuẩn thuộc hai sàn tiếp tục giảm mạnh: sàn arabica đạt 100.853 tấn so với 106.514 tấn, sàn robusta London tiếp tục giảm xuống còn 108.080 tấn so với tuần trước là 112.360 tấn.
Giá cả
Cả hai sàn cà phê tuần trước vẫn đang nằm vùng cao nhất tính từ chục năm trở lại. Tuy vậy, mức cao hiện nay vẫn chưa thể so với đỉnh cao nhất trong năm 2011: London trên 2.600 Usd/tấn và New York trên 306 cts/lb.
Kết quả sau một tuần khi đóng cửa ngày 26/12 của sàn như sau:
Giá robusta London chốt tại 2.308 tăng 63 Usd/tấn với biên độ 2.327/2.213.
Giá arabica New York đóng ở 242.95 tăng 9.55 cts/lb hay 211 Usd/tấn với biên độ dao động rất mạnh giữa cao/thấp nhất là 248.20/227 cts/lb.
Giá cách biệt giữa 2 sàn đã giãn ra khá xa chung quanh 141-145 cts/lb so với đỉnh cao nhất là 189 cts/lb trước đây.
Giá cà phê tiêu chuẩn xuất khẩu loại 2, tối đa 5% đen vỡ trong nước giao dịch trong vùng 41-42,5 triệu đồng/tấn. Đây là mức cao nhất tính từ 4 năm nay dù giá xuất khẩu dựa trên chênh lệch giữa cảng xuất khẩu với giá niêm yết London giảm mạnh, trừ 300-340 Usd/tấn dưới giá tháng 03/2022.
Phân tích kỹ thuật về giá cà phê robusta cho tuần từ 29/11-03/12/2021:
Giá robusta phái sinh cơ sở tháng 01/2022 tuần trước lập đỉnh cao mới tại 2.327. Dù có lúc về 2.213 nhưng đáy này vẫn cao hơn các điểm thấp trước đó. Qua được 2.300 là một dấu hiệu tích cực dù MACD vẫn tiếp tục phân kỳ giá trị dương nhưng đỉnh lại thấp dần, báo cho biết đó là một rủi ro hoặc coi chừng bẫy giá tăng.
Theo cách nhìn của nhà phân tích độc lập Phan Trọng Anh thông qua Fibonacci, đứng tại vị trí hiện nay, London chỉ “rung lưới” khi mất 2.235.
Nếu như các phiên đầu tuần này không qua 2.315 để thăm lại đỉnh cũ 2.327 để lên tiếp, lên tới tận 2.395 mà chỉ quanh quẩn dưới 2.300, khả năng xuống 2.235 không nên loại trừ. Dù sao, mức thấp này còn cao hơn đáy tuần trước 2.213.
Hướng lên: nếu qua được 2.327, London sẽ tìm cách phá 2.341/2.365/2.395.
Một số yếu tố tích cực cần lưu ý: Tồn kho đạt chuẩn hai sàn giảm mạnh và tạo vắt giá. Trên sàn New York, hiện tượng vắt giá đã rõ, từ tháng 03/22 đến 09/22 tháng giao dịch trước cao hơn sau, tạo đà mua. Phía robusta cũng vậy, vắt giá từ tháng 03/22 đến 09/22.
Còn tiêu cực? Khối lượng hợp đồng dư mua còn lớn, sàn New York mấp mé vùng “mua quá mức” (NY RSI 14=69,59% so với tham chiếu 70%).
Tác động đến thị trường cà phê trong nước: Cơ hội cho cà phê chất lượng cao và các phụ, phế phẩm cà phê
Giá arabica tăng mạnh đã tạo cho giá cách biệt giữa 2 sàn cà phê giãn ra xa có lợi cho thị phần robusta vì arabica đã vào vùng “mua quá mắc”.
Nếu như những năm gần đây, nhiều nhà chế biến không quan tâm mấy đến cà phê robusta chất lượng cao như kích cỡ hạt lớn, không tạp chất không khuyết tật tức sạch 100% do lượng arabica ra thị trường nhiều và rẻ, thì nay độ giãn xa (141-145 cts/lb tức bình quân 3.150 Usd/tấn) có thể làm cho họ suy nghĩ lại để quay về sử dụng robusta loại tốt.
Điều này được chứng mình bằng giá cà phê nội địa tại Brazil cũng cao. Vào ngày 16/11 arabica tại Brazil đạt mức tốt nhất từ khi chỉ số CEPEA tính cho giá cà phê được thành lập năm 1996. Giá bình quân các chủng loại arabica đạt 240.73 cts/lb tức 5.307 Usd/tấn. Mức giá này có thể khuyến khích Brazil bán mạnh arabica để giữ lại robusta cho tiêu thụ nội địa. Hàng năm, Brazil tiêu thụ chừng 23 triệu bao cà phê.
Mặt khác, các nước sản xuất và tiêu thụ cà phê không ngừng nâng cao giá trị sản phẩm cà phê, không chỉ từ bản thân hạt cà phê mà còn các phụ phế phẩm của nó, trong khi Việt Nam còn phải phấn đầu nhiều ở lĩnh vực này.
Bà Anne Zulfia Syahrial, giáo sư đại học tại Depok (Indonesia) tuần qua công bố đã tìm ra cách xử lý bã cà phê thành than chì, một loại carbon, để biến chúng thành vật liệu chế phần cực dương trong pin xe điện. Giáo sư cho biết “pin lithium graphite sử dụng trong các xe điện hiện nay nặng khoảng 500kg, trong khi pin LTO chỉ khoảng 300kg. Pin LTO chỉ cần 30 phút để sạc đầy, trong khi đa số các pin xe điện hiện nay cần đến 2 giờ” (1).
Trước đây, bã cà phê cũng được chế biến tổng hợp để sản xuất một số phụ tùng xe ô tô, than sưởi xả stress tại Mỹ và EU. Tại Anh, người ta đã dùng bã cà phê để sản xuất nấm. Ở Việt Nam, một số nhà chế biến thực phẩm cũng đã sản xuất loại chè (trà) làm từ vỏ quả cà phê có tên gọi chung là “cascara” có giá trị dinh dưỡng tốt và bán được giá cao.
Thiết nghĩ, trong thời “bình thường mới”, giữa lúc dịch Covid-19 vẫn còn gây khó khăn cho thị trường cà phê trước mắt và lâu dài, khả năng chế độ phong tỏa nghiêm ngặt tại nhiều nước sẽ quay lại và được lặp lại nhiều lần, việc khai thác giá trị gia tăng của hạt cà phê nên được xem là một hướng thoát tối ưu cho nông dân. Muốn vậy, nông dân rất cần sự quan tâm của các cơ sở đào tạo nông nghiệp nhất là các trường đại học. Thay vì tập trung vào các đề tài nâng cao sản lượng, nên chăng ưu tiên tăng cường các đề tài nghiên cứu ứng dụng cây, hạt cà phê trong các ngành hóa thực phẩm và hóa công nghiệp để sản phẩm cà phê không chỉ là hạt cà phê chỉ dùng để uống.
Tuần qua, giá cà phê tăng mạnh nhưng giá cà phê nội địa không tăng, thậm chí giật lùi chỉ chung quanh mức như đã nói trong phần giá cả. Lên 43 triệu đồng/tấn hiện nay là một thách thức do nhiều yếu tố như giá cước vận tải đường bộ và đường biển cao, nhưng chính hạt cà phê phải gánh chịu.
———————————————————-
(1)Pin xe điện… từ bã cà phê, Khánh Hưng, https://www.sggp.org.vn/pin-xe-dien-tu-ba-ca-phe-777785.html
Tác giả: Nguyễn Quang Bình
Hits: 135
